ادب چيست؟
اين صفت كه سرمايه ارزشمند رفتارى انسان و رسالت پدر و مادرو مربى است  بر چه پايه  هايى استوار است؟ آيا يك خصلت درونى  است؟ آيا رفتارى اجتماعى است  يا حالتى روحى؟ رمز اينكه انسان ازافراد مؤدب، خوشش مى  آيد چيست؟
وقتى سخن از «ادب » به ميان مى  آيد، نوعى رفتار خاص و سنجيده  با افراد پيرامون (از كوچك و بزرگ و آشنا و بيگانه) در نظر مى  آيد. اين  رفتار كه از تربيت  شايسته نشات مى گيرد، به نحوه سخن گفتن، راه  رفتن، معاشرت، نگاه، درخواست، سؤال، جواب و ... مربوط مى شود.
ادب، هنرى آموختنى است. مى توان گفت: «ادب، تربيت  شايسته  است »، خواه مربى، پدر و مادر باشد، يا استاد و مربى.

تعریف ادب

فرق ادب و اخلاق 

 علامه طباطبايي‌(ره) در اين زمينه مي‎فرمايند:
برخي تصور مي‎كنند كه اخلاق و آداب، هيچ گونه تمايزي با هم ندارند؛ در حالي كه چنين نيست؛ زيرا اخلاق عبارت است از: ملكات راسخ در روح، و در واقع، وصفي از اوصاف روح مي‎باشد؛ ولي آداب عبارت است از: هيئت‎هاي زيبايي كه اعمال و رفتار آدمي بدان متّصف مي‎گردد كه نحوه‎ي صدور اين اعمال به صفات روحي شخص بستگي دارد و پر واضح است كه ميان اتّصاف روح به اخلاقيات و اتّصاف عمل به آداب، تفاوت بسياري وجود دارد»[1]؛ «پس ادب، ظرافت و دقت در عمل را گويند. وقتي انسان متوجّه حالات خويش باشد و با ظرافت و زيبايي خاصّي عمل را انجام دهد، گفته مي‎شود كه فلاني مؤدّب است؛ نظير ادب نشستن در حال نماز و ادب راه رفتن با طمأنينه و ...[2]

عمل وقتي ظريف و جميل است كه داراي دو ويژگي باشد: اوّل اين كه مشروع باشد و دوم آن كه از روي اختيار و اراده باشد. با فقدان اين دو ويژگي، عمل را مؤدّبانه نمي‌گويند و اگر اختلافي باشد، در تعيين و تشخيص مصداق است.

ادب انساني همان هيئت و تركيب زيباي اعمال ديني است كه تابع مقصود و مطلوب نهايي در حيات و زندگي اوست. پس آداب انسان‌ها در حقيقت آثار و نتايج نفسند و ممكن نيست كه فعل كسي با امور دروني و نفساني او مخالف باشد. گفتار آدمي، خود فعلي از افعال بدني است. به اين ترتيب نمي‎توان سخني را به زبان آورد و يا فعلي را مرتكب شد كه خلاف آن در باطنش رسوخ كرده باشد. بنابراين آداب و رفتار نيك، حاكي از باطن پاك و نيك است و رفتار و اعمال و كلام پليد، ناشي از اخلاق زشت و پليد.

البتّه برخي فرق ديگري را بيان كرده‎اند و آن اين است كه اگر واژه‎ي اخلاق در مورد افعال ستودني به كار رود، بيانگر ادب خواهد بود؛ زيرا ادب فقط درباره‎ي خصلت‎هايي به كار مي‎رود كه نيكو باشد؛ مثلاً اگر گفته شود ادب قاضي، يعني كارهاي شايسته‎اي كه قاضي انجام مي‎دهد. اين تمايز مورد قبول و پذيرش علاّمه نمي‎باشد.

اگر ادب را صرفاً به معناي خصايص نيكو بگيريم، در حقيقت معناي آن را محدود ساخته‎ايم؛ پس بهتر است كه ادب را لفظ و واژه‎ي عام بگيريم تا شامل همه‎ي صفات، اعم از نيك و بد بشود. بنابراين بهترين نظر در اين زمينه، نظر علامه‎ طباطبايي‌(ره) است.


پی نوشتها:
[1]. الميزان، ج 6، ص 255 به بعد.
[2]. همان، ج 6، ص 257.
منبع:جام

 س: چگونه دختر 9 ساله ام را علاقمند به رفتن به مسجد كنم؟

ج: براي اين مسئله هرگز از اهرم فشار استفاده نكنيد، چرا كه در غير اين صورت نتيجه عكس خواهد شد.

برخي والدين براي ترغيب كودكان به مسجد و عبادت هاي ديني از تحريك عواطف و احساسات استفاده مي كنند.

از اين شيوه براي مقابله با رفتارهاي ناپسند يا بي توجهي  فرزندان به ارزش هاي ديني

بهره ببرند و براي ترغيب آنان به عبادات و وظايف ديني راهكارهاي زير را به كار بنديد:

1- وقتي به مسجد مي رويد براي آمدن فرزندتان اصرار نكنيد و فقط اطلاع دهيد .

با توجه به اينكه او رغبت قلبي شما را مي داند اگر مايل باشد با شما همراه خواهد شد.

2- در صورتي كه مسجد نزديك خانه شماست و اگر مشكلي وجود ندارد، به او اجازه دهيد تنها به مسجد رود

زيرا اين احتمال وجود دارد كه به سبب حس استقلال مايل نيست با شما به مسجد برود.

3- او را براي فعاليت هاي ويژه ايام فراغت در مسجد و پايگاه فرهنگي ثبت نام كنيد تا به اين بهانه ارتباطش با مسجد بيشتر شود.

4- سعي كنيد با دوستان يا نزديكان خود در مسجد حاضر شويد كه فرزنداني هم سن فرزند شما دارند و او به آنها علاقه مند است.

5- تهيه امكاناتي چون چادر نماز، سجاده، تسبيح و .... مي تواند او را به مسجد علاقه مند كند .

6- سعي كنيد به ويژه در ابتدا به مساجد جذاب و تميز برويد.

7- در ابتدا از حضور دراز مدت در مسجد بپرهيزيد، تا حالت زدگي در او ايجاد نشود.

8- با استفاده از روش القاي غير مستقيم، او را با ارزش و اهميت مسجد آشنا كنيد و اين كه حضور

در مسجد سب توفيقات الهي مي شود و آثار خوبي در رشد و سازندگي معنوي انسان دارد.

9- بكوشيد حضور در مسجد را با علايق فرزندتان (ديدار دوستان و نزديكان ،

تفريح و گردش،خريد وسيله اي مطلوب براي فرزند، رستوران و ... ) همراه كنيد.

10- در صورت اظهار تمايل به حضور در مسجد از تشويق و تحسين او غفلت نكنيد.

 منبع : كتاب نسيم مهر

اخلاق در خانواده و اصول همسر داری و داشتن روابط خوب با فرزندان

از مهمترین مسائل در اسلام است.

چنانچه اسلام اخلاق نیکو را عامل اصلی تحکیم بنیان خانواده ها می داند.